Habibi - Tederheid in een woeste wereld

door Rihana Jamaludin      14 mei 2014

Het lijvige stripboek (655 pagina´s!) Habibi van Craig Thompson, laat een staaltje van meesterschap zien. Beeldende vertelkunst, sublieme illustraties, kalligrafie, filosofie gebaseerd op Arabische geschriften, dat alles verweven tot een onweerstaanbaar boek.

Het verhaal is niet chronologisch verteld, langzamerhand ontrafelt zich de geschiedenis van de hoofdfiguren Dodola en Zam.

Verhaal

Dodola wordt als 9-jarige verkocht als bruid. Haar veel oudere echtgenoot is schrijver van beroep; hij kopieert in opdracht teksten en boeken in Arabisch schrift. Van hem leert ze lezen en schrijven en doet ze de boekenkennis op, die haar tot troost zal  blijken te zijn bij de kwellingen waarmee ze later in haar leven te maken krijgt.

Wanneer drie jaar later haar echtgenoot door rovers wordt vermoord en zijzelf als slaaf verkocht, neemt ze in de slavenkaravaan de 3-jarige peuter Zam onder haar hoede. Ze weet met hem te ontsnappen en ze duiken onder in de woestijn, waar ze op een gestrande boot als in een klein Eden, jarenlang min of meer gelukkig leven.

Wanneer Zam 12 is en Dodola 21, worden ze door mensenrovers van elkaar gescheiden. Het leven toont zich van zijn wreedste kant. Honger, uitbuiting en misbruik moeten ze zien te overleven en ondertussen blijven beide wezen naar elkaar verlangen. Zullen deze door hun ervaringen beschadigde mensen zichzelf en elkaar terug kunnen vinden?

Tragiek

Habibi speelt zich af in de fictieve staat Wanatolia, de lokaties zijn: een uitgestrekte woestijn, een overvolle industriestad en een besloten harem van de sultan. In Wanatolia zijn slavernij en mensenhandel nog heel gewoon en de twee wezen komen er al gauw achter dat hun lichaam niet uitsluitend henzelf toebehoort.

Het harde leven in die ongenadige wereld is echter voor miljoenen armen in de Derde Wereld geen fictie en dat maakt het verhaal van Dodola en Zam zo confronterend.

Hun tragische lotgevallen zijn (ook voor de lezer) alleen te verdragen door de tederheid van de twee wezen voor elkaar.

Menselijkheid komt niet van de rijken en machtigen, die enkel harteloos misbruik maken van de zwakkeren. Dat menselijkheid voortkomt uit de soms zeer verwrongen geest van andere verschoppelingen, maakt het verhaal extra schrijnend. Zoals de door het vissen in de vervuilde, vergiftigde rivier gek geworden visser Noah, die belangeloos armen onderdak verleent. Of de gemeenschap van eunuchen, die de jonge Zam onder hun hoede neemt. Zij streven een spiritueel leven na, maar worden gedwongen zich te prostitueren om in leven te blijven.
Intussen worstelt Zam met zijn tegenstrijdige gevoelens voor Dodola, die hem als een zuster en moeder heeft opgevoed, maar die hij, ouder geworden en geïsoleerd in hun kleine Eden, is gaan begeren.

Wanneer de tragiek de overhand dreigt te nemen wordt het verhaal onderbroken door filosofische overpeinzingen over de eigenschappen van letters, cijfers of geometrische figuren, of door verhalen van het Oude Testament en de Koran. Deze fragmenten met een poëtische verteltrant waarin we de stem van Dodola horen, brengen oases van rust aan binnen de hectiek van verhaal en tekeningen.

Het treurige verhaal eindigt niettemin met de boodschap dat ieder kind de hoop opwekt op een beter leven en ieder kind de wereld beziet met de hoop op geluk en liefde.

Craig Thompson

Craig Thompson werd geboren in 1975 in Michigan, USA. Hij groeide op in een fundamentalistisch christelijk gezin. Zijn ouders screenden alles wat de kinderen te zien kregen en alleen christelijke muziek was toegestaan. Omdat strips werden gezien als iets voor kinderen, mocht hij de zondagskrantenstrips wel lezen, dit was zo´n beetje de enige kunstvorm waarmee hij in aanraking kwam.

Tijdens zijn studietijd maakte hij een strip voor de collegekrant en raakte verslingerd aan het striptekenen. Zo kon hij zijn verhalen vertellen. Na de kunstopleiding werkte hij bij een bureau waar hij o.a.logo´s en verpakkingen voor speelgoed uittekende. ´s Avonds werkte hij aan zijn eigen projecten.

In 1999 debuteerde hij met Goodbye, Chunky Rice, een semi-autobiografische strip. Hij won er meteen de Harvey Award for Best New Talent mee. In 2004 volgde Blankets, een 600 bladzijden tellende autobiografische strip, die met prijzen werd overladen. Aan Habibi werkte hij zes jaar. ´Ik speel met de Islam (in Habibi) zoals ik in Blankets met het Christendom speel`. Habibi won in 2012 de Eisner Award for best Writer/Artist.